روان کننده های بتن انواع مختلفی دارند که برای شرایط آب و هوایی و دمایی مختلف طراحی و تولید شده اند. روان کننده دیرگیر بتن و روان کننده زودگیر بتن دو نوع از پرکاربردترین ها هستند. اما این دو چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ چه زمانی باید از کدام نوع روان کننده بتن استفاده کرد؟ و بطور کلی چه تأثیری روی زمان گیرش، دوام و چسبندگی بتن دارند؟
ترکیبات و مواد شیمیایی تشکیل دهنده
ترکیبات روان کننده دیرگیر بتن
روان کننده بتن دیرگیر معمولاً از ترکیباتی مثل لیگنوسولفونات ها یا اسیدهای کربوکسیلیک اصلاح شده تولید می شوند. این مواد باعث کندتر شدن واکنش شیمیایی بین سیمان و آب می شود و در نتیجه، زمان گیرش بتن طولانی تر می شود. به زبان ساده تر، وقتی هوا گرم است یا پروژه بزرگ است که بتن ریزی بیش از حد معمول طول می کشد، روان کننده دیرگیر کمک می کند بتن دیرتر سفت شود و فرصت کار بر روی بتن وجود داشته باشد. در نتیجه، بتن یکنواخت تر و با کیفیت خواهد بود و از بوجود آمدن درز سرد جلوگیری می شود.
ترکیبات روان کننده زودگیر بتن
در مقابل، روان کننده بتن زودگیر از ترکیباتی مثل نمک های آلومینیوم، کلسیم کلراید (در برخی موارد) یا نیترات کلسیم تولید می شوند که باعث تسریع در واکنش هیدراسیون می شوند یعنی بتن سریع تر می گیرد، سریع تر سفت می شود و زودتر به مقاومت لازم می رسد. روان کننده بتن رودگیر برای هوای سرد یا برای پروژه هایی که در زمان محدود بایستی اجرا انجام شود مناسب است.
معمولاً در پروژه هایی مثل شاتکریت، ترمیم بتن، یا بتن ریزی در مناطق سردسیر از افزودنی زودگیر استفاده می شود تا بتن سریعتر سفت شود و توانایی بارگذاری زودرس را داشته باشد. همچنین، زمانی که تعمیرات سریع مد نظر است مانند تعمیر جاده و تونل، نیاز است گیرش بتن سریعتر انجام شود؛ در این حالت زودگیر بتن بهترین گزینه است.
تاثیر روان کننده های زودگیر و دیرگیر بر خواص مکانیکی و کارایی بتن
روان کننده ها فقط روی زمان گیرش اثر نمی گذارند؛ بلکه بر کارایی، چسبندگی و مقاومت فشاری بتن هم تأثیر مستقیم دارند. اما نکته مهم در انتخاب نوع روان کننده مناسب با پروژه و شرایط آب و هوایی است.
بتن حاوی روان کننده دیرگیر
در بتن های حاوی روان کننده بتن دیرگیر، آب زمان بیشتری برای نفوذ و واکنش دارد، ساختار بلوری بتن کاملتر می شود و در نهایت دوام نهایی بتن بیشتر خواهد بود. در پروژه هایی که نیاز به بتن با چسبندگی بالا و مقاومت زیاد است، استفاده از روان کننده بتن دیرگیر می تواند ساختار ذرات سیمان رو منسجم تر کند، چسبندگی و در نهایت مقاومت را افزایش دهد.
بتن حاوی روان کننده زودگیر
اما بتن حاوی روان کننده زودگیر، در زمان کوتاهی آب نفوذ و واکنش می دهد. اگر مقدار این افزودنی به اندازه استاندارد به بتن اضافه شود، مقاومت اولیه بتن را بالا می برد ولی باید مراقب باشید مقدار استفاده و دوز مصرف زیادی نباشد، چون ممکن است باعث ترک خوردگی و یا کاهش دوام و مقاومت نهایی شود. در بتنرپاشیرها (شاتکریت) یاردررسازهرهای ترمیمی، معمولاً افرودنی زودگیر گزینه مناسبتری است زیرا سریع می چسبد و در کمترین زمان، مقاومت مورد نظر ایجاد می شود.
به زبان ساده، روان کننده دیرگیر باعث کنترل حرارت و افزایش زمان کارپذیری بتن می شود اما روان کننده زودگیر باعث سرعت در گیرش و رسیدن به مقاومت اولیه بالا می شود.
نکات مهم در انتخاب روان کننده های دیرگیر و زودگیر
انتخاب نوع افزودنی بتن فقط به فصل بتن ریزی یا دما بستگی ندارد؛ باید نوع پروژه، نوع سیمان و شرایط قالببندی هم در نظر گرفته شود تا افزودنی مناسب انتخاب شود. مثلاً در سازه های حجیم مثل سد یا فونداسیون های بزرگ، بهتر است از روانکننده دیرگیر استفاده شود تا حرارت زود تولید نشود و ترک حرارتی ایجاد نشود. ولی در کارهای فوری مثل ترمیم مقاطع آسیب دیده یا شاتکریت تونلها، روانکننده زودگیر بتن کمک میکند تا سرعت کار بالاتر رود و زودتر به مقاومت برسد. در بعضی پروژه ها لازم است که روان کننده با افزودنیهای دیگه مثل ژل میکروسیلیس با فوق روان کننده پلیکربوکسیلاتی یا ضدیخ بتن ترکیب شوند.
اما این ترکیب باید با دقت انجام شود چون ممکن است واکنش های شیمیایی ناخواسته ایجاد کند مثلاً ترکیب زودگیر با ضدیخ گاهی باعث گیرش خیلی سریع و ناپایدار می شود. توصیه می شود قبل از استفاده از هر گونه افزودنی یا ترکیب یک یا چند افزودنی با کارشناسان فنی مشورت کنید.
برای خرید محصولات بتن شیمی خاتم با 22924145-021 تماس بگیرید.
روش صحیح اختلاط و اجرا در پروژه های عمرانی
نکات مهمی که در استفاده از تمامی روان کننده ها باید مورد توجه قرار گیرند:
- روان کننده نباید مستقیم روی سیمان خشک ریخته شوند بلکه باید ابتدا با مقداری از آب طرح اختلاط مخلوط سپس به بتن اضافه شود.
- میزان مصرف و نسبت افزودنی به سیمان طبق دستور کارخانه تولیدکننده رعایت شود.
- زیاده روی در مصرف روان کننده ها می تواند نتیجه عکس داشته باشد. مثلا مصرف زیاد زودگیر باعث کاهش مقاومت نهایی و ترک خوردگی می شود و مصرف زیاد دیرگیر باعث کندی گیرش بتن و تاخیر در قالب برداری می شود.
مشکلات رایج استفاده از روانکننده و راه حل
در بیشتر مواقع پیمانکارها بدون در نظر گرفتن شرایط پروژه، فقط برای روان تر شدن بتن از روانکننده استفاده میکنند. این رایج ترین مشکل استفاده از انواع روان کننده است. اما باید توجه داشته باشید اگر مقدار کمتر یا بیشتر از حد استاندارد باشد، مشکلاتی مانند آب انداختگی، جداشدگی مصالح و در نهایت تاخیر در گیرش و کاهش مقاومت نهایی می شود. به همین دلیل توصیه میشود قبل از استفاده، از کارشناس فنی شرکت تولیدکننده افزودنی بتن مشاوره دریافت کنید تا مقدار دوز مصرفی دقیق و روش ترکیب مشخص شود.
از طرفی استفاده همزمان چند افزودنی ممکن است سازگاری نداشته باشند و کیفیت بتن را کاهش دهد. برای جلوگیری از این کار حتما سازگاری افزودنی ها و ترتیب استفاده از آنها باید رعایت شود.
همچنین، نوع سیمان یکی از دیگر از عواملی است که باید با افزودنی مورد استفاده سازگاری نداشته باشد. در بیشتر کارگاه های ساختمانی این اشباهات منجر به افت کیفیت کار و ضرر و زیان های مالی می شود.
راه حل پیشنهادی، خرید از برندهای معتبر است که استاندارد و گواهینامه های لازم را دارند و با شبیه سازی شرایط کارگاهی تست و آزمایش های لازم را انجام داده اند. همچنین، میزان مصرف دقیق، سازگاری با شرایط مختلف و نوع سیمان را بطور دقیق مشخص کرده اند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ تفاوت روان کننده بتن با فوق روان کننده بتن که باید بدانید
جمع بندی
به هر حال باید گفت که هیچ روان کننده ای به خودی خود بهترین گزینه یا بدترین گزینه نیست و همه چیز بستگی به شرایط پروژه، دما، زمان قالببرداری، نوع سازه و نیاز اجرایی دارد. اگر افزایش زمان کارپذیری و کنترل حرارت در بتن های حجیم مد نظر باشد، افزودنی دیرگیر بهترین گزینه است اما اگر گیرش سریع، ترمیم فوری یا بتنریزی در هوای سرد مد نظر باشد، افزودنی زودگیر قطعا انتخاب بهتری خواهد بود.
بنابراین با شناخت درست تفاوت بین روانکننده دیرگیر و روانکننده زودگیر بتن، می توان هم کیفیت بتن رو بالا برد و هم از مشکلات اجرایی مثل ترک خوردگی، جداشدگی یا تأخیردر قالببرداری جلوگیری کرد. پس قبل از هر بتنریزی، با کارشناس با تجربه مشورت کنید و نوع افزودنی مناسب را انتخاب کنید؛ یک تصمیم درست و مشاوره دقیق میتواند موفقیت پروژه شما را تضمین کند.
بدون دیدگاه