برای داشتن بتنی مستحکم و مقاوم لازم است تا تمامی مواد موجود در آن به اندازه کافی باشند و هیچ ماده‌ای کم یا اضافه نشود. به عنوان مثال مقدار آبی که لازم است درون بتن وجود داشته باشد حدود ۲۳ الی ۲۷ درصد است؛ بنابراین وجود آب بیش از حد نیاز می‌تواند باعث بروز حباب در داخل بتن شود و استحکام آن را از بین ببرد. در این شرایط بسیاری از افراد حاضر در صنعت بتن ریزی، از مواد کاهنده آب در بتن استفاده می‌کنند. با افزودن مقداری از این مواد، حدود ۵ الی ۱۰ درصد از میزان آب موجود در بتن کاهش خواهد یافت بنابراین می‌توان گفت که عوامل کاهنده آب بتنWater Reducing Admixtures of concrete) ) تاثیر زیادی در استحکام نهایی محصول خواهند داشت.
کاهنده آب بتن چیست؟
افزودنی های کاهنده آب در بتن از جمله موادی هستند که پیش از فرایند بتن‌ریزی به خمیر افزوده می‌شوند. بتن برای مستحکم بودن باید میزان دقیقی از هر مواد را درون خود داشته باشد و کم یا زیاد بودن مواد تشکیل دهنده آن می‌تواند باعث کاهش مقاومت بتن شود.
در نتیجه با افزودن مقداری روان کننده بتن می‌توان آب اضافه موجود در بتن را خارج کرده و از بروز حباب‌هایی که باعث کاهش مقاومت بتن می‌شود، جلوگیری کرد.
کاهنده‌های آب در بتن می‌توانند حدود ۵ الی ۱۰ درصد از آب موجود در بتن را خارج کنند و باعث افزایش کارایی و سلامت این محصول شوند. به عبارتی کاهنده‌های آب می‌توانند از مصرف آب زیاد در فرایند ساخت بتن جلوگیری کرده و در نهایت، مقاومت بتن را ۲۵ درصد افزایش دهند.
از سوی دیگر با افزودن عوامل کاهنده آب بتن، نفوذپذیری بتن در برابر عوامل بیرونی نیز بالاتر رفته و راه مواد شیمیایی مهاجمی که قصد نفوذ به بتن را دارند، سد می‌کند.
استفاده از کاهنده آب در بتن چه مزایایی دارد؟
همان‌گونه که مشخص است مقدار نسبت آب به سیمان در بتن اهمیت بسیار زیادی دارد؛ از این جهت می‌توان گفت با خارج کردن آب اضافه موجود در بتن، خمیر به دست آمده دارای چگالی بیشتری خواهد بود و کیفیت آن افزایش خواهد یافت.
لازم به ذکر است که فرایند خارج کردن آب از سیمان به سادگی امکان‌پذیر نیست و تنها کاهنده آب در بتن می‌تواند آب اضافه موجود در بتن را خارج کرده و کیفیت آن را بهبود ببخشد.
مزیت‌های استفاده از این نوع کاهنده‌های آب در بتن عبارت‌اند از:
⦁ افزایش چگالی بتن
⦁ افزایش مقاومت در برابر فشارهای بیرونی
⦁ افزایش مقاومت در برابر خمیدگی
⦁ کاهش نفوذپذیری بتن
⦁ افزایش مقاومت در برابر هوازدگی
⦁ کاهش تغییرات و حجم آن پس از خیس و خشک شدن بتن
⦁ بهبود پیوند میان آرماتور و بتن
⦁ کاهش ترک خوردگی بتن و… .
با توجه به مزیت‌های ذکر شده با استفاده از آب بند بتن، می‌توان عمر آن را تا حد زیادی افزایش داد و از پرداخت هزینه‌های اضافه نیز خودداری کرد.
انواع کاهنده آب در بتن
انواع مختلفی از عوامل کاهنده آب بتن در بازار موجود است که هر یک بر اساس خاصیت‌های خود، در دسته‌بندی‌های مخصوصی قرار می‌گیرند.
از جمله انواع افزودنی بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
روان کننده
یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای کاهش دادن آب در بتن استفاده از انواع روان کننده‌ها است. از این نوع کاهنده آب، در موارد مختلفی استفاده می‌شود. به عنوان مثال در پروژه‌های بزرگی مانند ساخت بتن سد، تولید قطعه‌های بزرگ بتنی و… از این نوع کاهش دهنده های آب در بتن استفاده می‌شود.
این نوع کاهنده آب، دسته‌بندی‌های مختلفی دارد که عبارت‌اند از:
⦁ کاهنده آب معمولی
⦁ کاهنده آب کندگیر
⦁ کاهنده آب زودگیر
روان کننده معمولی می‌تواند حدود ۵ الی ۱۲ درصد از آب موجود در بتن را خارج کند. این محصولات در بازار با نام پلاستی سایزر، روان کننده یا کاهنده آب به فروش می‌رسند.
فوق روان کننده
اگر تمایل دارید بدانید یکی از قوی‌ترین کاهنده آب در بتن چیست، می‌توانید با فوق روان کننده آشنا شوید. این محصول چند دهه بعد از روان کننده‌های معمولی به بازار آمده و کیفیت بالایی از خود نشان داده است.
فوق روان کننده‌ها بین ۱۲ الی ۲۵ درصد از آب بتن را کاهش می‌دهند و از این جهت می‌توان گفت که نسبت به گونه قبلی تاثیرگذاری بیشتری دارند. به دنبال این موضوع اثرات منفی بتن نیز با مصرف این کاهنده، کاهش می‌یابد و مشکلات مربوط به بتن به حداقل خود می‌رسند.
فوق روان کننده‌هایی مانند ژل میکروسیلیس از جمله مواردی هستند که بتن را در برابر عوامل بیرونی مقاوم می‌کنند.
این محصول از عوامل کاهنده آب بتن نیز در دو دسته‌بندی فوق روان کننده معمولی و فوق روان کننده کندگیر قرار می‌گیرد.
دقت داشته باشید که استفاده نامناسب از این محصول نیز می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند هواگیری بتن شود، از این جهت باید در هنگام مصرف تعادل را رعایت کرد. لازم به ذکر است که این موضوع باعث شده تا فوق روان کننده‌ها در هر صنعتی مورد استفاده قرار نگیرند.
فرا روان کننده
فرا روان کننده‌ها قدرت بیشتری نسبت به فوق روان کننده‌ها دارند اما نمی‌توان به صورت دقیق این دو محصول را از یکدیگر جدا کرد. نکته‌ای که در مورد تمامی این محصولات یکسان است ویژگی کاهنده آب در بتن ریزی آن‌ها می‌باشد.
البته در نظر داشته باشید که این محصول می‌تواند با کم‌ترین اثرات جانبی تا ۲۵ درصد از آب موجود در بتن را خارج کند که در مقایسه با فوق روان کننده‌ها کاربردهای بیشتری در صنایع بتنی خواهد داشت.
عملکرد کاهنده های آب در بتن به چه صورت است؟
همان‌گونه که بیان شد با افزودن عوامل کاهنده آب بتن، آب موجود در بتن کاهش پیدا می‌کند و استقامت نهایی محصول بالا می‌رود.
در واقع با این‌کار آبی به بتن وارد نمی‌شود و نسبت آب به سیمان در شرایط مطلوبی قرار می‌گیرد. بنابراین استفاده از چسب بتن و یا کاهنده آب، به یک امر مهم در صنایع بتنی تبدیل شده و لازم است تا افراد قبل از هر اقدامی بهترین نوع کاهنده آب را برای بتن مورد نظر تهیه کنند چراکه هر نوع خمیر ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد و استفاده نابه جا می‌تواند دردسرساز باشد.
نکات مهم در رابطه با عوامل کاهنده آب در بتن
نسبت آب به سیمان در بتن ریزی اهمیت بسیار زیادی دارد چراکه استفاده بیش از حد از آب می‌تواند باعث هواگیری بتن شده و استحکام و مقاومت آن را پایین آورد.
بنابراین استفاده از عوامل کاهنده آب در بتن اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند؛ به عبارتی با استفاده ازاین مواد افزودنی می‌توان ۵ الی ۲۵ درصد از آب موجود در بتن را خارج کرد و استقامت بتن را نسبت به قبل افزایش داد.
روان کننده، فوق روان کننده، فرا روان کننده از جمله کاهنده‌های آب بتن در بازار هستند که در دسته‌بندی‌های مختلفی به فروش می‌رسند و کارکنان می‌توانند با توجه به نوع بتن خود برای خرید هر یک از این موارد اقدام کنند.
سوالات متداول
⦁ بهترین نوع کاهنده آب بتن کدام است؟
هر بتن ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد از این جهت نمی‌توان یک مورد از کاهنده‌های آب در بتن را به عنوان بهترین در نظر گرفت و تناسب میان بتن و ماده افزودنی اهمیت بیشتری دارد.
⦁ چند درصد از آب بتن توسط روان کننده‌ها خارج می‌شود؟
هر نوع روان کننده این امکان را دارد که مقداری از آب موجود در بتن را خارج کند که با توجه به نوع آن از ۵ الی ۲۵ درصد متفاوت است.
⦁ تفاوت فوق روان کننده و فرا روان کننده در چیست؟
فرا روان کننده‌ها تفاوت چندانی با فوق روان کننده‌ها ندارند و هر دو به یک میزان آب موجود در بتن را خارج می‌کنند البته با این تفاوت که فرا روان کننده اثرات جانبی کم‌تری بر روی بتن می‌گذارد.
⦁ چرا استفاده از کاهنده آب در بتن اهمیت دارد؟
از آن‌جایی که آب اضافه در بتن می‌تواند استقامت آن را کم کند، باید با استفاده از عوامل کاهنده آب بتن آب اضافه آن را خارج کرد.
بدون دیدگاه